Ħadd il-Palm - Jum il-Mulej

K: U bdew jeħduha magħha. Imma Ġesù qal:

X «Ħalluha; għala qegħdin iddejquha? Ħaġa tajba għamlet miegħi. Il-foqra ssibuhom dejjem magħkom, u tistgħu tgħinuhom kull meta tridu. Imma lili mhux dejjem sa ssibuni magħkom. Hi għamlet li setgħet; dilkitli ġismi bil-fwieħa għad-difna minn qabel. Tassew ngħidilkom, li kull fejn jixxandar l-Evanġelju fid-dinja kollha li għamlet din jingħad ukoll, b’tifkira tagħha.»

K: Imbagħad Ġuda l-Iskarjota, wieħed mit-Tnax, mar għand il-qassisin il-kbar biex jagħtihom lil Ġesù f’idejhom. Għal din l-aħbar ferħu ħafna, u wegħduh li jagħtuh xi flus. U hu beda jfittex il-waqt tajjeb biex jagħtihom lil Ġesù f’idejhom. Fl-ewwel jum tal-Ażżmi, meta kienu jissagrifikaw il-ħaruf tal-Għid, id-dixxipli tiegħu qalulu:

S: «Fejn tridna mmorru nħejju biex tiekol l-ikla tal-Għid?»

K: Imbagħad hu bagħat tnejn mid-dixxipli tiegħu u qalilhom:

X «Morru l-belt, u tiltaqgħu ma’ raġel iġorr ġarra ilma. Morru warajh, u għidu lil sid id-dar ta’ fejn tarawh dieħel, “Qallek l-Imgħallem: Fejn hi l-kamra tiegħi li fiha nista’ niekol l-ikla tal-Għid mad-dixxipli tiegħi?” U hu jurikhom kamra kbira fuq, mgħammra u lesta. Ħejjulna hemmhekk.»

K: U d-dixxipli marru u daħlu fil-belt u sabu kollox kif kien qalilhom hu; u ħejjew l-ikla tal-Għid. Għall-ħin ta’ filgħaxija Ġesù ġie mat-Tnax. U kif kienu fuq il-mejda jieklu qal:

X «Tassew ngħidilkom, li wieħed minnkom sa jittradini, wieħed li qiegħed jiekol miegħi.»

K: Huma bdew isewdu qalbhom, u wieħed wara l-ieħor staqsewh:

S: «Jaqaw jien?»

K: Qalilhom:

X «Wieħed mit-Tnax, li qiegħed ibill il-ħobż fi platt wieħed miegħi. Għax Bin il-bniedem imur, kif hemm miktub fuqu; imma ħażin għalih dak il-bniedem li permezz tiegħu Bin il-bniedem ikun mogħti f’idejn l-għedewwa! Kien ikun aħjar għalih dak il-bniedem li kieku ma twieled xejn!»

K: Huma u jieklu, ħa l-ħobż f’idejh, qal il-barka, qasmu, newwilhulhom u qal:

X «Ħudu, dan hu ġismi.»

K: Imbagħad ħa l-kalċi f’idejh, radd il-ħajr, u newwilhulhom, u lkoll xorbu minnu. U qalilhom:

X «Dan huwa demmi, id-demm tal-patt, li jixxerred għal ħafna. Tassew ngħidilkom, li ma nixrobx iżjed mill-frott tad-dielja sa dakinhar li nixrob inbid ġdid fis-Saltna ta’ Alla.»

K: Imbagħad kantaw is-salmi u ħarġu lejn l-Għolja taż-Żebbuġ. U Ġesù qalilhom:

X «Ilkoll sa titħawdu, għax hu miktub: “Nidrob ir-ragħaj, u n-nagħaġ jitferrxu.” Imma wara li nqum mill-mewt, immur il-Galilija qabilkom.»

K: Qallu Pietru:

S: «Ukoll jekk jitfixkel kulħadd, jiena ma nitfixkilx.»

K: Qallu Ġesù:

X «Tassew ngħidlek, li llum, dal-lejl stess, qabel ma s-serduk ikun idden darbtejn, int tkun ġa ċħadtni tliet darbiet.»

K: Iżda Pietru tenna bil-qawwa kollha:

S: «Le, ma niċħdekx, anqas jekk ikolli mmut miegħek!»

K: U l-oħrajn ukoll, kollha qalu l-istess. Waslu f’qasam jismu Ġetsemani, u qal lid-dixxipli tiegħu:

X «Oqogħdu bilqiegħda hawn sakemm nitlob.»

K: U ħa miegħu lil Pietru u lil Ġakbu u lil Ġwanni, u bdew jaħkmuh il-biża’ u d-dwejjaq. Qalilhom:

X «Inħossni mnikket għall-mewt; ibqgħu hawn u ishru.»

K: Mexa kemmxejn ’il quddiem, inxteħet fl-art, u talab li, jekk jista’ jkun titwarrab minnu dik is-siegħa. U qal:

X «Abbà, Missier, kollox jista’ jkun għalik; biegħed minni dan il-kalċi! Iżda mhux li rrid jien, imma li trid int.»

K: Ġie ħdejhom u sabhom reqdin, u qal lil Pietru:

X «Xmun, rieqed? Ma flaħtx tishar siegħa waħda! Ishru u itolbu biex ma tidħlux fit-tiġrib. L-ispirtu, iva, irid; imma l-ġisem dgħajjef.»

K: U raġa’ mar u tenna l-istess talba. Mill-ġdid ġie u għal darb’oħra sabhom reqdin għax għajnejhom kienu tqal bin-ngħas; u ma għarfux x’jaqbu jgħidulu. Ġie għat-tielet darba u qalilhom:

X «Torqdu issa u tistrieħu? Biżżejjed. Is-siegħa waslet; araw li Bin il-bniedem sa jkun mogħti f’idejn il-midinbin. Qumu! Ejjew immorru! Ara, dak li sa jittradini hu fil-qrib!»

K: Minnufih, kif kien għadu jitkellem, wasal Ġuda, wieħed mit-Tnax, b’ġemgħa nies miegħu, armati bis-sjuf u l-bsaten, mibgħuta mill-qassisin il-kbar u mill-kittieba u x-xjuħ. Issa dak li kien sa jittradih kien tahom sinjal minn qabel u qalilhom:

S: «Dak li nbusu huwa hu; aqbduh u morru bih mgħasses tajjeb.»

K: Malli mbagħad wasal, baqa’ sejjer fuqu u qallu:

S: «Rabbi.»

K: U biesu. Huma meddew idejhom fuqu u qabduh. Imma wieħed minn dawk ta’ madwaru silet is-sejf, ta daqqa bih lill-qaddej tal-qassis il-kbir u qatagħlu widintu. Ġesù dar fuqhom u qalilhom:

X «Qiskom ħriġtu għal xi ħalliel, armati bis-sjuf u l-bsaten biex taqbdu lili! Jien kuljum kont inkun fostkom fit-tempju ngħallem u ma żammejtunix. Imma dan kollu ġara biex isseħħ l-Iskrittura.»

K: Imbagħad id-dixxipli tiegħu kollha telquh u ħarbu. Wieħed żagħżugħ mar warajh imgeżwer b’liżar biss fuq xejn, u qabduh; imma hu telqilhom il-liżar f’idejhom u ħarab għeri. Ħadu lil Ġesù għand il-qassis il-kbir, u nġabru l-qassisin il-kbar kollha u x-xjuħ u l-kittieba. Pietru kien baqa’ miexi warajh mill-bogħod sa ġol-palazz tal-qassis il-kbir, u qagħad bilqiegħda mal-qaddejja ħdejn in-nar għas-sħana. Il-qassisin il-kbar u s-Sinedriju kollu bdew ifittxu xhieda kontra Ġesù biex jagħtuh il-mewt, u ma sabux. Tassew li kien hemm ħafna li xehdu bil-qerq kontra tiegħu, imma x-xhieda tagħhom ma kinitx taqbel. Imbagħad qamu xi wħud jagħtu xhieda qarrieqa kontra tiegħu u qalu:

S: «Aħna smajnieh jgħid, “Jiena nħott dan it-tempju mibni bl-idejn, u fi tlitt ijiem nibni ieħor li ma jkunx mibni bl-idejn!”»

K: Imma x-xhieda tagħhom anqas f’dan ma kienet taqbel. Imbagħad il-qassis il-kbir qam f’nofs il-ġemgħa u staqsa lil Ġesù:

S: «Xejn ma twieġeb? X’inhuma jixhdu dawn kontra tiegħek?»

K: Iżda hu baqa’ sieket u ma wieġeb xejn. Mill-ġdid il-qassis il-kbir staqsieh u qallu:

S: «Int il-Messija, Bin l-Imbierek?»

K: Ġesù wieġbu:

X «Jien hu, u intom għad taraw lil Bin il-bniedem bilqiegħda n-naħa tal-lemin tal-Qawwa u ġej fuq is-sħab tas-sema.»

K: Imbagħad il-qassis il-kbir ċarrat l-ilbies ta’ fuqu u qal:

S: «Xi ħtieġa għandna iżjed ta’ xhieda? Id-dagħwa smajtuha! X’jidhrilkom?»

K: U kollha qatgħuhielu li kien ħaqqu l-mewt. Imbagħad xi wħud bdew jobżqulu fuqu, jgħattulu wiċċu, jagħtuh bil-ponn u jgħidulu:

S: «Aqta’ min!»

K: U l-qaddejja bdew jagħtuh bil-ħarta. Waqt li Pietru kien isfel ’il ġewwa mid-daħla tal-palazz, ġiet waħda qaddejja tal-qassis il-kbir. Kif rat lil Pietru qiegħed għas-sħana, waħħlet għajnejha fuqu u qaltlu:

S: «Int ukoll kont ma’ Ġesù ta’ Nazaret.»

K: Imma hu ċaħad u qal:

S: «Ma nafx, m’iniex nifhem x’inti tgħid.»

K: U ħareġ ’il barra fid-daħla tal-palazz. U s-serduk idden.

Il-qaddejja ratu, u reġgħet bdiet tgħid lil dawk li kienu hemm:

S: «Dan wieħed minnhom.»

K: U mill-ġdid ċaħad. Wara ftit dawk li kienu ħdejh reġgħu qalu lil Pietru:

S: «Tassew, int wieħed minnhom; għax int ukoll mill-Galilija.»

K: Imbagħad qabad jisħet lilu nnifsu u jaħlef:

S: «Jiena ma nafux lil dan il-bniedem li qegħdin issemmu.»

K: Minnufih is-serduk idden għat-tieni darba. Pietru ftakar fil-kelma li kien qallu Ġesù: «Qabel ma s-serduk jidden darbtejn, inti tiċħadni tliet darbiet.» U nfexx jibki.

Filgħodu kmieni l-qassisin il-kbar iltaqgħu malajr max-xjuħ u mal-kittieba u mas-Sinedriju kollu biex jiftiehmu bejniethom. Imbagħad rabtu lil Ġesù, ħaduh u tawh f’idejn Pilatu. Pilatu staqsieh:

S: «Inti s-sultan tal-Lhud?»

K: U hu wieġeb u qallu:

X «Int qiegħed tgħidu.»

K: Il-qassisin il-kbar bdew jaqilgħu ħafna akkużi kontra tiegħu. Iżda Pilatu raġa’ staqsieh:

S: «Ma twieġeb xejn? Ara kemm akkużi qegħdin iġibu kontra tiegħek!»

K: Imma Ġesù ma wieġeb xejn iżjed, hekk li Pilatu baqa’ mistagħġeb. F’nhar ta’ festa kien jitilqilhom wieħed ħabsi, lil dak li kienu jitolbu huma. Issa fil-ħabs kien hemm wieħed jismu Barabba, arrestat flimkien max-xewwiexa li fir-rewwixta kienu qatlu lil xi ħadd. In-nies telgħu u bdew jitolbuh jagħmel kif kien jagħmlilhom dejjem. Qabad Pilatu u qalilhom:

S: «Tridux nitilqilkom is-sultan tal-Lhud?»

K: Għax hu għaraf tajjeb li l-qassisin il-kbar kienu tawh lil Ġesù f’idejh minħabba l-għejra. Iżda l-qassisin il-kbar bdew ixewxu n-nies li aħjar jitilqilhom lil Barabba. Pilatu raġa’ staqsiehom u qalilhom:

S: «U x’nagħmel imbagħad b’dak li intom issejħulu s-sultan tal-Lhud?»

K: Iżda huma nfexxew jgħajtu mill-ġdid:

S: «Sallbu!»

K: Qalilhom Pilatu:

S:  «Imma x’għamel ħażin?»

K: Huma aktar bdew jgħajtu:

S:  «Sallbu!»

K: Pilatu mbagħad, biex jogħġob lin-nies, telqilhom lil Barabba, u lil Ġesù, wara li tah is-swat, tahulhom biex isallbuh. Is-suldati ħaduh magħhom ġewwa fil-palazz, jiġifieri l-Pretorju, u sejħu r-riġment kollu. Libbsuh ilbies aħmar skur, u qegħdulu fuq rasu kuruna minsuġa mix-xewk. U bdew isellmulu:

S: «Is-sliem għalik, sultan tal-Lhud!»

K: U qabdu jagħtuh b’qasba fuq rasu, jobżqulu fuqu, u jilwu rkupptejhom quddiemu biex jagħtuh qima. Imbagħad, wara li għaddewh biż-żufjett, neżżgħulu l-ilbies aħmar u xeddewlu ħwejġu. U ħaduh ’il barra biex isallbuh. Kien għaddej wieħed, Xmun minn Ċireni, missier Xandru u Rufu, ġej lura mir-raba’, u ġagħluh jerfagħlu s-salib. U wassluh f’post jismu Golgota, li jfisser post il-Qorriegħa. U tawh jixrob inbid imħallat bil-mirra, imma hu ma riedx jieħu minnu. Imbagħad sallbuh, u qassmu ħwejġu bejniethom billi tellgħuhom bix-xorti ħalli kull wieħed jieħu li jmissu. Kienet it-tielet siegħa xħin sallbuh. Il-kitba li turi l-ħtija tal-kundanna tiegħu kienet tgħid hekk: «Is-sultan tal-Lhud.» Miegħu sallbu wkoll żewġ ħallelin, wieħed fuq il-lemin u l-ieħor fuq ix-xellug. Dawk li kienu għaddejjin bdew jgħajruh, iċaqilqu rashom u jgħidu:

S: «Għajb għalik, int li tħott it-tempju u tfittex terġa’ tibnih fi tlitt ijiem! Inżel minn fuq is-salib u salva lilek innifsek!»

K: Hekk ukoll il-qassisin il-kbar bdew jiddieħku bih bejniethom u mal-kittieba u jgħidu:

S: «Salva oħrajn, lilu nnifsu ma jistax isalva! Ħa jinżel issa l-Messija, is-sultan ta’ Israel, minn fuq is-salib biex aħna naraw u nemmnu!»

K: U dawk li kienu msallbin miegħu bdew imaqdruh huma wkoll. Xħin saret is-sitt siegħa waqgħet dalma kbira fuq il-pajjiż kollu sad-disa’ siegħa. U fid-disa’ siegħa Ġesù għajjat b’leħen qawwi:

X «Eloì, Eloì, lemà sabaqtàni!»

K: li jfisser:

X «Alla tiegħi, Alla tiegħi, għaliex tlaqtni!»

K: Xi wħud minn dawk li kienu hemm, kif semgħuh, qalu:

S: «Ara, qiegħed isejjaħ lil Elija!»

K: U mar wieħed jiġri jxappap sponża bl-inbid qares, waħħalha f’tarf ta’ qasba u tah jixrob filwaqt li qal:

S: «Stennew, ħa naraw jiġix Elija jniżżlu!»

K: Imma Ġesù għajjat għajta kbira u radd ruħu.

Hawnhekk kulħadd jinżel għarkopptejh u jinżamm is-skiet għal ftit ħin.

K: U l-purtiera tas-santwarju ċċarrtet fi tnejn minn fuq s’isfel. Iċ-ċenturjun li kien wieqaf biswitu, meta rah jgħajjat u jmut hekk, qal:

S: «Dan il-bniedem kien tassew Bin Alla!»

K: Kien hemm ukoll xi nisa jħarsu mill-bogħod, fosthom Marija ta’ Magdala, Marija omm Ġakbu ż-żgħir u Ġosè, u Salomi; dawn, meta Ġesù kien fil-Galilija, kienu jmorru miegħu u jaqduh. U kien hemm ukoll bosta oħrajn li kienu telgħu Ġerusalemm miegħu. Kien ġa sar filgħaxija, u billi kien Jum it-Tħejjija, jiġifieri lejlet is-Sibt, Ġużeppi minn Arimatija, membru magħruf tal-Kunsill, li hu wkoll kien jistenna s-Saltna ta’ Alla, għamel il-ħila, daħal quddiem Pilatu u talbu l-ġisem ta’ Ġesù. Pilatu stagħġeb li kien ġa miet; bagħat għaċ-ċenturjun u staqsieh jekk kienx ilu li miet. Meta mbagħad sar jaf mingħand iċ-ċenturjun, ta l-ġisem ta’ Ġesù lil Ġużeppi, u dan xtara liżar tal-għażel, niżżel lil Ġesù mis-salib, keffnu fil-liżar u qiegħdu f’qabar imħaffer fil-blat; imbagħad gerbeb ġebla fid-daħla tal-qabar. Marija ta’ Magdala u Marija omm Ġosè qagħdu jaraw fejn tqiegħed.

Il-Kelma tal-Mulej.       Tifħir lilek Kristu.